SERAT RIJANTA
Kacariyos ing Surakarta wonten raden
ingkang alus mulus budinipun, parase apik lan alus tutur basane naminipun Raden
Mas Riyanta.
Raden Ayu lajeng menehi tugas dateng
Raden Ajeng kangge nggoleki ngerti masalahe kangmase lan taken alasne kangmase
dereng purun rabi, umpami Raden Ajeng gagal badhe dipunwenehi hukuman ingkang
abot. Lajeng Raden ajeng menyang pesanggrahane kangmase lan nyeritakake kabeh
lajeng Raden Riyanta namung njawab menawi anggennipun dolan wayah wengi menika
namung dolan-dolan lan dheweke dhurung rabi amargi dheweke duwe papengenen duwe
bojo ingkang padha senenge,a pik sifate, luhur anggone bebudine, dipunsenengi dhateng
ibune kaliyan besane ugi seneng kaliyan Raden Riyanta lan ibu uga besane uga
rukun. Sak sampunipun lajeng Raden
Raden Riyanta katamu kalian kanca yaiku
Raden Mas Durjat lajeng Raden Durjat ngajak dhateng khomiden, Mboten dangu teng
komidhen wonten bencana
Sak sampunipun sareh Raden Riyanta
kelengan menawi ibune badhe katemun kaliyan dheweke, banjur Raden Riyanta mulih
menyang omah. Ing tengah dhalan Raden Riyanta kaget amargi katubruk kalian lare
estri jenenge Raden Ajeng Srini saweg nangis lajeng Raden Riyanta nakoni sebabe
dheweke nangis lan nang ndi wong tuwa uga omahe nanging ora njawab, lajeng
diajak wonten ing warung. Sakedap Raden Riyanta menyang mburi lan wektu iku ana
Kreta liwat lajeng Srini mlayu njaba jebule kreta niku ibune lajeng Srini lunga
tanpa pamit.
Ing salah wijining tempat, sak
sampunipun ngantos omahe Raden Srini dipun tangleti bapake yaiku Kyai Pramayoga
ingkang tesih sedulur kalian ibunipun raden Riyanta sak terus nipun Raden Srini
nyritaake kabeh dateng ramane, lajeng ramane kget amargi ngrasa menawi Raden
Srini mboten sopan margi sampun ditulung nanging malah lunga ora ngomong dhisik
akhire ramane ngelingna Raden Srini menawi ketemu malih kalian tiyang ingkang
sampun nulungi raden srini ken matur nuwun dateng tiyang menika.
Ing wektu dhewean sawise ditinggal
Raden Srini tanpa pamit Raden Riyanta kepikiran terus nanging amargi
mboten nemoni Raden Srini malih lajeng Raden Riyanta mulih menyang omah pas
teka ing omah adine wis lagi nangis amargi didhukani Raden Natasewaya. Lajeng
adine taken marang kangmase naging kangmase ora bisa njawab amargi mboten saget
njelasaken lan malah ngengken adine menawi Raden Riyanta badhe nemoni Ibune
dhewe antara tigang dinten niki.Sampunipun tigang dinten Raden Riyanta mboten
nemoni malah dheweke minggat Sawise pirang dina minggat ibune anggone ngoleki ora
ketemu lajeng nyuwun pitulungan marang pamane Raden Riyanta pas ketemu jebul
lare estri ingkang digoleki raden riyanta ana uga neng kono yaiku Raden Srini
sing jebule anake pamane dhewe.
Pirang dina sawise kui Raden Riyanta
bali nanging menyang omahe pamane omong-omongan lah wektu kuwi dheweke dadi
ngerti nek pamane dhue anak sing jebule lare estri ingkang dheweke goleki yaiku
srini. Banjur sakwise kui Raden Riyanta bali menyang omah amargi ibune lagi
gerah ujug-ujug dheweke kaget pas nemoni ibune amargi ketemu karo lare estri
iku sing jebule Srini.
Pirang dina ketemu akhire Raden
riyanta lan Raden srini ngrasaake rasa padha seneng ing penggalihe.Akhire
sawise oleh restu adi lan ibune amargi ngerti menawi anake kui uga seneng karo
Raden Srini, Raden Riyanta kaliyan Raden Srini dados nganten senajan sempet
dilemboni neng pamane ngantos Raden Riyanta ilang semangate amargi diwenehi
ngertos menawi Raden Srini arep dadi nganten karo wong liya.